Gogol'un Paltosundan mı Çıktık Ne

Hepimiz gogol’un paltosundan çıktık o kadar büyülü ve bir o kadar gizemli cümlenin dostoyevski’ye ait olduğu rivayet edilse de tam olarak bir bilgi yok ekşiye daldım bu sözün peşinden gidip satırlar dolusu yazılar görsem de ‘gogolun paltosundan çıktık’ lafını kavramak için Gogol’un palto’sunu alıp okumam gerektiğini düşündüm. Bir cümlenin peşinden gidip okumaya karar verdim. İdefix tasarımı değiştirse de onlardan almaktan vazgeçmedim :) her neyse kitap geldi ayrıntı yayınevinin basımıydı incecik bir kitaptı. ama anlattıkları yoğun ki üzerine yazılıp çizilmiş. Kitabı elime aldım zaten 90 küsür bir şeydi ilk sayfalarını karıştırdım çevirmen sağolsun o da aynı soruya parmak basmış yahu kardeşim ne demek bu gogolun paltosundan çıkmak  lafı

Palto kitabının ön sözünde Behçet çelik bu konuya değiniyor bu sözü kimi gorki’ye kimi dostoyevski’ye kimileri ise bambaşka kişilere ait olduğunu söylüyor. Bu sözdeki hepimiz kastı elbette rus edebiyatı olduğu aşikar. Rus edebiyatının yapıtaşı olarak görülmesi rus edebiyatı için bir milat sayılan eser olması belki de paltodan çıkmaya sebeptir.

Palto’da hikayesi anlatılan başkahramanımız akakiy akikayevic’in hikayesi rus edebiyatının hatta dünya edebiyatının o dönemlerde çok da üzerinde durmadığı başlarından geçenlerle ya da iç dünyasında nelerin olduğu bittiğiyle ilgilenmediği sıradan memurun hikayesidir. Bu aslında bana kürk mantoluyu hatırlatmadı değil Sabahattin ali de tıpkı Gogol gibi kahramanını sıradan,halk tarafından saygınlığı olmayan, iç dünyasında olanların dahi kimsenin ilgisini çekmeyeceği birini seçmişti. Farklı hayatlar olsa da ikisinin yolu da aynıdır.

Ezilmiş aşağılanmış kişiliği ayaklar altına alınan bir insanda, insanın doğasının canlı sindirilmemiş arzularını ihtiyaçlarını belirliyor. Ruhun derinlerinden baskılara gizli kalmış protestosunu çekip çıkarıyor. Ve sonunda bizim değerlendirmelerimize vicdanımıza duygularımıza sunuyor.

Küçük insana yapılan bu vurgular nedeniyle gogol’un paltosu edebiyatta gerçekçi ve insancıl bir damarın başlangıcı olarak kabul edilir. Ve bu sebepten mütevellit hepimiz gogolun paltosundan çıktık denir. Dostoyevski,Gorki,Puşkin….

Akakiy ile raif efendi öylesine benzer ki… toplumsal hayat içerisnde önemsenmeyen gözden kaçan birbirine benzer hayatlar sürdüğü sanılan kişiler

Tabi bu kitabın bir de siyasi yönü var oldukça ağır şekilde dönemin rusya bürokrasisi eleştirilmiş yerilmiştir ama buralar biraz beni aşan noktaları tabi :)

palto diktirebilmek uğruna çay bile demlememecesine tasarruf eden karakter. dişten tırnaktan arttırarak para biriktirmesi ayrı, paltosunu yitirince kahrından ölmesi ayrı hazindir. günümüzün her anlamda doymak bilmeyen, hevesleri çoğaldıkça kıymetbilirliği azalan insanıyla kıyaslanınca kıymeti daha iyi anlaşılıyor akakiy'in

ve öldüğünde ise miras olarak üç-beş kalem, resmi antetli beyaz kağıt, üç çift çorap, iki takım iç çamaşırı, bir gömlek, bir eski pantalon ve duvarda asılı eski paltosu kalmıştır.